سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

خبرگزاری فارس، رشت؛ حمیدرضا دنیادیده: حجم وسیعی از جنگل‌های سراوان رشت که عمدتاً از گونه‌های باارزش جنگلی هستند بر اساس مستندات اولیه و مشاهدات میدانی، در اثر اتصال کابل‌های فشارقوی، در بخشی از طول خطوط برق، طعمه حریق شد. 

شاهدانی که سوختن درختان در اتصال با جریان شدید برق را دیده‌اند 

منابع محلی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس عصر روز سه‌شنبه، ۱۹ دی‌ ماه در جریان آتش‌سوزی جنگل‌های سراوان گفته‌اند، صدای مهیبی در دل جنگل شنیده‌ شده و بعد از چند دقیقه دود ناشی از سوختن جنگل‌ها را در آسمان مشاهده کردیم. 

به گفته مردم سراوان ساکن در حاشیه خطوط انتقال، چندین سال هست که نه اداره برق و نه جنگلبانی نسبت به هرس درختان در حاشیه خطوط برق اقدامی نمی‌کنند و آن‌ها سالانه شاهد از بین رفتن سطح وسیعی از درختان و پوشش گیاهی به‌صورت سطحی هستند. 

عبور ۳ خط انتقال انرژی در منطقه سراوان رشت 

در منطقه سراوان سه خط انتقال ۲۰۰، ۴۰۰ و فوق توزیع برق عبور می‌کند که انرژی پایدار الکتریسیته را به استان‌های زنجان، قزوین و البرز انتقال می‌دهد و ایجاد خسارت در این خطوط بدون شک مشترکان و مصرف‌کنندگان برق را در بخشی از این استان‌ها با چالش و مشکل روبرو خواهد کرد. 

                                        درگیری صنعت و طبیعت و درختانی که زورشان به دکل‌های قوی هیکل نمی‌رسد

هرس درختان از تکالیف قانونی شرکت برق 

از تکالیف شرکت برق منطقه‌ای به‌عنوان متولی ایجاد، نگه‌داری و انتقال جریان برق در کشور، هرس درختان حاشیه خطوط فشارقوی است و اظهارات و مشاهدات نشان می‌دهد، هرس درختان پیرامونی خطوط انتقال برق یا انجام‌نشده و یا با اعمال محدودیتی که منابع طبیعی آن را وضع کرده، در وسعت بسیار محدود انجام می‌شود. 

چرا باید درختان حاشیه خطوط برق هرس و بریده شوند؟ 

محمود دشت بزرگ، مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای گیلان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به محدودیت‌های اعمال‌شده مبنی بر هرس درختان در طول خطوط برق، گفته است: حریم انتقال خطوط برق باید به دو علت پیشگیری از ناپایداری جریان برق و همچنین پیشگیری از خسارت مالی و جانی به مردم ساکن حاشیه خطوط، رعایت شود. 

                                                 گاهی یک جرقه کوچک کافی است تا آتش به جان جنگل بیفتد

به گفته وی، در تمامی کشورهای توسعه‌یافته دنیا پاک‌سازی حرایم خطوط انتقال برق بر عهده شرکت برق بوده و مقررات زدایی و اصلاح قوانین از تعارضات فی‌مابین این شرکت و دستگاه‌هایی نظیر جهاد کشاورزی و منابع طبیعی باید بر اساس خواسته شرکت برق باشد. 

۷۰ درصد خطوط انتقال برق در گیلان از پوشش جنگلی می‌گذرند

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای گیلان اعلام کرده که حدود ۷۰ درصد خطوط انتقال برق در گیلان از جنگل‌های طبیعی و مصنوعی می‌گذرد و این مهم می‌طلبد هماهنگی‌ها بیشتر و از اعمال نگاه صنفی در این حیطه، پرهیز شود. 

استمرار مخاطرات در خطوط برق نهایتاً متوجه مردم می‌شود 

نکته حائز اهمیت اینکه خطوط انتقال برق گرچه در مالکیت شرکت برق هستند اما جزو تأسیسات عام‌المنفعه محسوب شده و درصورتی‌که جریان آن به مخاطره بیفتد، مشترکین و مصرف‌کنندگان را متضرر می‌کند و در صورت طولانی شدن نیز حاکمیت را به چالش خواهد کشید. 

دشت بزرگ، مدیرعامل برق منطقه‌ای گیلان همچنین گفته است: «مرجعیت ساماندهی و هرس درختان پیرامونی خطوط برق باید با هدایت شرکت برق باشد و دستگاه‌های قضایی، امنیتی، انتظامی و حاکمیتی نیز باید با الزامات شرکت برق هماهنگ و در این مهم تسهیلگری کنند.»

                                                                        دود دکل‌های برق به چشمان جنگل می‌رود

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای گیلان همچنین به اعمال محدودیت هرس درختان حاشیه خطوط انتقال برق طی چند سال اخیر هم اشاره‌کرده و گفته است: «طبق قوانین و مقررات شرکت برق ازجمله ماده ۱۲، تبصره چهار و یا ماده ۱۹ قانون برق ایران، شرکت برق مجاز به پاک‌سازی است اما در راستای اجرای این قوانین اظهار و نظرهایی ممکن است پیش بیاید که پاک‌سازی و هرس درختان در حاشیه خطوط با کندی پیش برود. »

درختان چگونه در اتصال با خطوط فشارقوی برق می‌سوزند؟ 

حالا طفره رفتن در هرس درختان از یک‌سو و کُند پیش رفتن اجرای قوانین پاک‌سازی خطوط برق از سوی دیگر موجب شده تا زور طبیعت بر بروکراسی خشک حاکم در نظام اداری چیره و مشکلات نگهداری و پایداری جریان برق در طول خط بیش‌ازپیش شود چراکه با گذشت هرروز، حجم و ارتفاع درخت در استان گیلان با توجه به سوزنی‌برگ بودن اغلب درختان، بزرگ‌تر و بلندتر می‌شوند و به‌مراتب، چالش‌های به دنبال آن نیز فراتر می‌رود موضعی که مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای گیلان نیز در رابطه با آن بیان کرده: «بزرگ و بلندتر شدن درختان حاشیه خطوط انتقال برق و متمایل شدن آن‌ها به سمت خطوط پرفشار برق باعث اتصال کوتاه بین خطوط انتقال و درخت، هم‌پتانسیل شدن برق نقطه اتصال و زمین و به دنبال آن جریان شدیدی از این مسیر عبور می‌کند.»

که نهایتاً منتهی به ایجاد آتش می‌شود و همین اتصالات عاملی برای گسترش آتش در سطح وسیعی از جنگل‌ها می‌شوند که نمونه‌ای از آن احتمالاً در سراوان نیز رقم خورده است. 

انگیزه منابع طبیعی از اعمال محدودیت در ارائه مجوزهای هرس درختان حاشیه خطوط انتقال برق چیست؟ 

اما اینکه منابع طبیعی گیلان با چه انگیزه و اراده‌ای مانع از هرس قانونی درختان حاشیه خطوط انتقال برق می‌شود و یا محدودیت در ارائه مجوزات قانونی برای هرس درختان حاشیه خطوط دارد، موضوعی است که باید مسؤولان منابع طبیعی استان گیلان نسبت به آن واکنش نشان داده و ابهامات موجود در این تعارضات حاکمیتی را که علاوه بر خسارت احتمالی مالی و جانی، موجب قطعی احتمالی برق شمار بالایی از مشترکان در کشور و سوختن سطح وسیعی از جنگل‌ها حتی در پوشش گیاهی می‌شود را تبیین و توضیح دهد. 

منابع طبیعی: محدودیتی در هرس و قطع درختان حاشیه خطوط انتقال نداریم 

مازیار رضوی، سرپرست منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان در همین رابطه به خبرنگار فارس می‌گوید: «شرکت برق بر اساس قانون اختیار دارد تمامی درختانی که تاج آن‌ها در تماس مستقیم با خطوط انتقال هستند را در طول خطوط قطع و هرس کند و منابع طبیعی نیز در همین رابطه هیچ ممنوعیتی ندارد منتها حجم و خارج کردن درخت باید با هماهنگی منابع طبیعی باشد.»

قطع درختان سوزنی‌برگ حاشیه‌ای خطوط انتقال گیلان مشروط به صدور مجوز سازمان جنگل‌ها 

به گفته وی، برخی از مسؤولان شرکت برق معتقدند که در مواجهه با درختان سوزنی‌برگ صرفاً با درختان رویشی زیر خطوط انتقال مشکل نداشته بلکه باید درختان حاشیه‌ای که برای آن‌ها مشکل‌ساز هستند نیز قطع شود که این موضوع اخیراً با سازمان جنگل‌ها در میان گذاشته شده و در تلاشیم تا پیش از رسیدن پیک برق در فصل تابستان آینده، موافقت سازمان متبوع پس از بازدید میدانی، گرفته تا مشکلات شرکت برق که نهایتاً مشکل مردم و مشترکان هست، حل شود.سرپرست منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان این را هم گفته که عمده دلیل بروز آتش‌سوزی اخیر در جنگل‌های سراوان بر اساس ارزیابی‌های اولیه، عمدی بوده هرچند مراتب در دست بررسی بیشتر است. 

درختانی که به‌جای ثروت آفرینی طعمه حریق می‌شوند 

نکته قابل‌توجه اینکه در حریق اخیر سراوان و حریق‌های مشابه سطح وسیعی از درختان که از شمارش خارج هستند طعمه آتش شده‌اند در حالیکه اگر مجوز هرس درختان در طول خطوط به‌موقع وجود داشت و انسجام در اجرای قانون با تعامل و هم‌افزایی چند بخشی در دستور کار قرار می‌گرفت، یقیناً احجام کمتری از اشجار از بین می‌رفتند با این تفاوت که در جریان حریق، درختان و پوشش گیاهی هرچند سطحی از بین خواهند رفت اما در فرایند قانونی هرس، درخت بریده‌شده می‌توانست ثروت آفرین هم باشد.